Sudan’ın Ankara Büyükelçisi Nadir Yousif Eltayeb, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) 26 Temmuz’da açıkladığı “paralel” hükümete ilişkin, “Bu, aslında ‘hayali’ bir hükümet. Bir hükümet kurmaya uygun olduklarını düşünmüyorum. Hükümet kurmak için gerekli yeteneklere ve meşruiyete sahip değiller.” dedi.
Eltayeb, Sudan’daki son duruma ve gelişmelere ilişkin AA muhabirine değerlendirmede bulundu.
Sudan ordusunun sahada tüm alanlarda gerçekten ilerleme kaydettiğini belirten Eltayeb, son olarak Güney Darfur eyaletinin merkezi Nyala’ya inen ve Kolombiyalı paralı askerleri taşıyan uçağın vurulmasının, HDK ve destekleyicileri için de şok edici olduğunu dile getirdi.
Eltayeb, HDK’nin gün geçtikçe kayıplar yaşadığını çünkü içlerinde ayrışmalar olduğunu belirterek, HDK’nin Sudan ordu güçlerinin bulunmadığı küçük köylerde halka zarar verip altyapıyı, su ve elektrik kaynaklarını yok ettiklerini ve evleri yağmaladıklarını anlattı.
HDK’nin Sudan’ın batısındaki Kuzey Darfur eyaletinin merkezi Faşir şehrindeki kuşatmasına ilişkin, HDK’nin 2 yıldır şehri ele geçirmeye çalıştığını ancak başarısız olduğuna işaret eden Eltayeb, Faşir’i ordunun yanında sivil halkın savunduğunu ve şehirle gurur duyduklarını vurguladı.
Kuşatma nedeniyle gıda ve ilaca erişim ve genel yaşam konusunda zorluklar yaşandığını dile getiren Eltayeb, Birleşmiş Milletler (BM) insani yardım kurumlarının da HDK’nin kuşatması nedeniyle bölgeye erişemediğini söyledi.
“Faşir’e insani yardım girişine izin verilmeli”
Eltayeb, “(HDK) İnsan haklarına saygı duymalılar ve gerçekten açlık çeken insanlar için insani yardım girişine izin vermeli ve desteklemeliler. Tıpkı şu anda Gazze’de yaşananlar gibi. Gazze, uzun süredir İsrail’in kuşatması altında ve insanların gıdaya ve ilaca erişimine izin verilmiyor. Aynı durum son 2 yıldır Faşir’de yaşanıyor.” diye konuştu.
BM’nin bu konuda güçlü açıklamalar yaptığını ancak eyleme geçmediğini belirten Eltayeb, eyleme geçilmesi halinde HDK’nin buna saygı duyabileceğini ya da en azından Faşir’den çekilebileceğini ifade etti.
” Hartum’a geri dönenlerin sayısı 1 milyonu aştı”
Başkent Hartum’daki durumun iyileştiğini, her gün daha fazla insanın Sudan’ın başka bölgelerinden ve Mısır’dan döndüğünü anlatan Eltayeb, “Geri dönenlerin sayısı 1 milyonu aştı, neredeyse 1 milyon 250 bin kişi evlerine çoktan döndü. Şimdi normal hayatlarına devam etmeye çalışıyorlar.” dedi.
Eltayeb, su ve elektriğe erişimin gelişmeye başladığını, hükümetin de kısmen Hartum’a taşındığını ve kalan bakanlıkların da planlama aşamasında olduğunu anlattı.
Bu yılın sonuna dek tüm hükümetin Hartum’da sorumluluklarını yerine getirebileceğine işaret eden Eltayeb, elçiliklerin de temsilciliklerini Hartum’a geri taşıma noktasında çalışmalar yürüttüğünü söyledi.
Eltayeb, Hartum’daki durumun iyileşmesiyle yakında havalimanının da işlevsel hale gelebileceğini dile getirdi.
“Umut” hükümeti
Sudan Başbakanı Kamil İdris’in “Umut” adını verdiği yeni sivil kabinenin yemin ederek göreve başladığını belirten Eltayeb, Başbakan İdris’in Sudan’daki sorunlara dikkat çektiğini, tecrübe ve bağlantılarla bunları çözmeye çalıştığını kaydetti.
Büyükelçi Eltayeb, “Halk, çok iyimser ve hükümetin halkın ihtiyaçlarını ele alması ve bunlara cevap vermesi için yeni bir girişimde bulunmasını olumlu biçimde değerlendiriyor. Ayrıca barış, güvenlik ve kalkınma arzusu da var. Sudan halkının çoğunluğu olumlu, çok mutlu ve çoktan görevlerini yerine getirmeye başlayan yeni hükümet için sabırsızlanıyor.” diye konuştu.
“HDK’nin ‘paralel’ hükümeti ‘hayali'”
HDK’nin 26 Temmuz’da “paralel” hükümet kurulduğunu açıklamasına dair Eltayeb, “Bu, aslında ‘hayali’ bir hükümet. Bir hükümet kurmaya uygun olduklarını düşünmüyorum. Hükümet kurmak için gerekli yeteneklere ve meşruiyete sahip değiller.” ifadelerini kullandı.
Eltayeb, HDK’nin işlediği “suçlara” dair uluslararası raporların bulunduğunu anlatarak, “‘Hala buradayız.’ demeye çalışıyorlar ancak bunun doğru bir karar olduğunu düşünmüyorum çünkü bu, ‘hayali’ bir hükümet.” dedi.
HDK’yi destekleyenlerin Sudan’ı bölmek istediğini ifade eden Eltayeb, bunun “gerçek tehdit ve tehlike” olduğuna ve Sudan’da “iki hükümetin olduğu” propagandasının yapıldığına dikkati çekti.
“Daha fazla müsamaha göstermeyeceğiz”
Eltayeb, bu “hayali hükümeti” kim tanırsa bunu “saldırı” olarak nitelendireceklerinin altını çizerek, “Daha fazla müsamaha göstermeyeceğiz. Maalesef, en başta Kenya, bu hükümet hakkındaki ilk toplantıya ev sahipliği yaptı ve onları destekledi. Artık kabul etmeyeceğiz ve birliğe, istikrara ve Sudan’ın bütünlüğüne karşı bu tutuma müsamaha göstermeyeceğiz.” diye konuştu.
Afrika Birliği, Arap Birliği ve birçok ülke tarafından “paralel” hükümetin kınandığını ve reddedildiğini söyleyen Eltayeb, bu “paralel” hükümet kararının, sahada herhangi bir etkisinin olacağını düşünmediğini dile getirdi.
Eltayeb, “Gerçekte Sudan’da hiç kimse onların hükümetin parçası olmasını asla kabul etmeyecek çünkü (ülkenin) her yerde Sudan halkına karşı işlenen zulümler, onların Sudan halkının yararına olmadığının kanıtı.” ifadelerini kullandı.
Uluslararası topluma HDK’yi kınama çağrısında bulunan Eltayeb, dışarıdan destek bulamadığı takdirde HDK’nin çekilebileceğine ve Sudan’ın tekrar istikrarlı ve bütün olabileceğine işaret etti.
