Hakem kararları tarih boyu tartışılır.
Antik çağdan bu yana hakemler farklı spor dallarında büyük hatalara imza attılar.
Hata insana ait olduğu için bu gerçek kaçınılmaz oldu.
Bazen bir hata sporcunun ölümüyle bile sonuçlandı.
Roma döneminde gladyatör dövüşlerinde hakemler de (rudis) görev alırdı.
Arenada yenik düşen dövüşçü daha fazla yara almamak ve ölümden kurtulmak için elini kaldırmak suretiyle affını (missio) dileyebilirdi.
Affı ancak hakem uygulayabilirdi.
1910 yılında Samsun’da (Amisos) çok iyi korunmuş bir gladyatör mezar taşı bulundu.
Üzerindeki yazıtta gladyatörün hakem hatası sonucu öldüğüne ilişkin bilgiler vardı. Bugün Brüksel Müzesi’nde bulunan ve M.S. 2’nci yüzyıl başına tarihlenen bu mermer taşta, üstte bir döğüş sahnesi, altta ise Diodoros adındaki gladyatör için bir mezar şiiri yer almaktaydı.
Şöyle yazıyordu.
“Diodoros’um ben burada yatan, muzaffer ve bahtsız
Demetrios’u yendim ama öldürmedim apansız
Sonra sinsi bir hakemin yaptığı hile
Öldürdü beni, ki terkedip gün ışığını geldim Hades’e
Şimdi burada yatıyorum, bu dost toprağın sinesinde
Beni buraya gömen o iyi ve dindar dostum sayesinde.”
Bu mezartaşı bulunduktan sonra birçok bilim adamı tarafından incelendi.
Birçok sitede “Dünya’nın ilk hakem hatası” başlıklarıyla yer aldı.
Taşın üzerindeki kabartmada, Diodoros’un rakibi Demetrius’u yere yıktığı ve kendisinden merhamet dilediği an canlandırılmaktaydı. Ama arenada ne olmuştu da, şiirde belirtildiği gibi, dövüşü kazanan Diodoros “sinsi bir hakem hatası” yüzünden ölmüştü?
Arkeologlar bu konuda şu yorumda anlaştılar.
Hakem Diodoros’un rakibi Demetrios’un kendi kendine yere düştüğüne karar vererek dövüşü durdurmuş ve o ayağa kalktıktan sonra yeniden başlatmıştı. Ancak dövüş tekrar başladığında işler tersine dönmüş ve dövüşü Demetrios kazanmıştı. Diodoros aldığı yaraların etkisiyle hemen veya bir süre sonra ölmüş ve bir arkadaşı tarafından vatanı olan Samsun’da gömülmüştü.
Bir hakem hatası, bir sporcunun ölümüne neden olmuştu.
Süper Lig’de her hafta hakem kararları tartışılıyor.
Teknolojinin devreye girmesine rağmen tartışmaların önü kesilemiyor.
Kesilmesi de mümkün değil.
Çünkü hata insana dairdir ve hakem de bir insandır.
Yeter ki, kasıt olmasın.
